زعفران. گیاه خاصی که از اعصار کهن تاریخ به غذا‌های ما عطر و طعمی منحصر به فرد داده است. گیاهی با گل‌های بنفش و خامه‌ی سرخ‌گون که در همه‌ی مناسبت‌ها با آن خاطره داریم. چه بر روی چلو‌های اعیانی و چه در حلوای شله‌زرد مادر‌بزرگ. با کجارو همراه باشید تا باهم اطلاعاتی درباره‌ی این گیاه بسیار خاص به دست آوریم.
یک هفته در هر سال، گل‌هایی بنفش رنگ در مناطق خاص و محدودی از جهان شکوفه می‌دهند. مردم در این هفته خود را در پهنای دریایی بنفش رنگ غرق می‌کنند تا گل‌ها را برداشت کنند و بخشی از خامه و پرچم آن را به عنوان زعفران به فروش رسانند. روند برداشت این گیاه بسیار سخت و ملالت‌آور است اما این گل‌ها که عمر و مقاومت طولانی‌ای دارند فقط در بخش‌های خاصی از جهان با اقلیمی ویژه می‌رویند و کاشتشان با کمی ریسک همراه است. هر گل حدودا دارای سه پرچم است که حتما باید با دست برداشت شود. برای تولید هر گرم زعفران به حدود 150گل نیاز است. هر کیلو زعفران در بازار جهانی بین 4.400 تا 22.000 دلار به فروش می‌رسد. زعفران روستایی‌ها در منطقه‌ی پامپور کشمیر در حال برداشت زعفران. پامپور به دلیل کیفیت بالای زعفرانش مشهور است. زعفران یک زن روستایی ایرانی در‌حال برداشت زعفران در منطقه‌ی تربت حیدریه در شمال شرق ایران. ایران با سهمی 95 درصدی، تولید‌کننده ی اصلی زعفران در جهان است. زعفران یک روستایی در حال مرتب کردن گل‌های زعفران بر روی زمین جهت خشک شدنشان است. زعفران Saffron05 کشمیر تنها مکان در هند و از معدود مناطقی در جهان است که گران‌ترین ادویه‌ی جهان در آن می‌روید. زعفران روستایی‌های ایرانی در تربت حیدریه زعفران را در خانه‌های خودشان پاک می‌کنند.
زعفران گیاهی پایا از تیره‌ی زنبقیان، جنس scrocus و گونه‌ی Sativa است که با نام علمی Crocus sativus شناخته می‌شود. زعفران دارای مواد مغذی زیادی است که از بسیاری از بیماری ها جلوگیری می‌کند. این گیاه جادویی دارای روغن‌های پینن، بورنئول و ژرانیول است که نقش مفیدی در سلامتی انسان دارند. زعفران خلق و خو را بهتر می‌کند به همین دلیل یک داروی موثر برای بیماری افسردگی به شمار می‌رود. زعفران از زعفران در طب عوام به عنوان آرام بخش، مسکن، ضداسپاسم و مقوی معده مصرف می‌شود. همچنین از این گیاه در صنایع غذایی به عنوان معطر‌کننده، طعم‌دهنده و رنگ‌کننده بهره می‌برند. با توجه به رنگی بسیار غلیظ که از زعفران به دست می‌آید، از آن در صنایع آرایشی، داروسازی، قنادی و تهیه‌ی لیکورها استفاده می شود. این گیاه که عمری بین 5 تا 8 سال دارد فقط در مناطق خاصی از جهان مخصوصا کشورمان قابل کشت است. زعفران در حال حاضر در کشورمان در مناطقی از جمله تربت حیدریه، تایباد، باخزر، گناباد و سبزوار در استان خراسان رضوی، شهرستان‌های قائن، بجستان، فردوس‌سرایان و بیرجند در استان خراسان جنوبی و به تازگی استان‌های فارس، کرمان و لرستان کشت می‌شود. زمان کاشت این گیاه ارزشمند بسته به نوع و منطقه‌ی کاشت از مرداد تا مهر‌ماه است و معمولا اواسط آبان‌ماه گل می‌دهد. برداشت زعفران توسط دست از زمان رویش اولین گل‌ها آغاز می‌شود و معمولا بین 15 تا 25 روز ادامه دارد. پس از برداشت گل‌ها را در سایه بر روی هم پهن می‌کنند و تارهای قرمز (مادگی) را از گل‌ها بیرون می‌کشند. سپس آن‌ها را بین انگشتان خود نگاه می‌دارند و زمانی که دسته کوچکی تشکیل شد، با نخی باریک آن را می‌بندند و سپس در سایه بر روی پارچه‌ای تمیز پهن می‌کنند تا خشک شود. تارها پس از خشک شدن به رنگی چشم نواز و زرشکی در می‌آیند. طرّه‌های زیبا و خوشبو، همان زعفرانی است که ما می‌شناسیم و به‌حق با نام طلای سرخ از آن یاد می‌شود.
